این پژوهش با هدف بررسی رابطة جنس و نقش جنسیّتی با میزان تاب آوری دانش آموزان سال اول دبیرستان های شهرستان سقز انجام شد. روش پژوهش همبستگی بود. جامعة آماری کلیة دانش آموزان سال اول دبیرستان های شهرستان سقز بودند که در سال تحصیلی ۸۹-۸۸، حدوداً از ۴۰۷۵ نفر، نمونة آماری پژوهش ۲۰۰ نفر (۱۰۰ نفر دختر و ۱۰۰ پسر) به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از دو پرسشنامة نقش جنسیّتی «بم» و مقیاس تاب آوری «کونور و دیویدسون» استفاده شد. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها آمار توصیفی و آمار استنباطی از قبیل میانگین، انحراف معیار، تحلیل واریانس دو طرفه به کار برده شد. نتایج نشان می دهد که فرضیة مربوط به رابطة جنسیّت و تاب آوری رد شد، تفاوت در نقش جنسیّتی موجب تفاوت در میزان تاب آوری می شود، در واقع آندروژن بودن، بدون توجه به جنسیّت بر تاب آوری مؤثر است. همچنین یافته ها نشان دادند که فرضیة سوم مبنی بر تعامل جنس و نقش جنسیّتی در میزان تاب آوری رد شد.

رابطه جنس و نقش جنسيتي با ميزان تاب آوري

پرستاران بخش هاي ويژه با عوامل تنش زاي فراواني روبرو هستند. يكي از مهم ترين توانايي هاي انسان كه در شرايط سخت و فشارهاي رواني، باعث سازگاري موثر با عوامل تنش زا شده تاب آوري مي باشد. اين ويژگي در پرستاران مي تواند به بهبود ميزان تعهد حرفه اي آنان كمك كند. بنابراين اين مطالعه با هدف ارتباط تاب آوري با تعهد حرفه اي در پرستاران بخش هاي ويژه انجام شد.
روش پژوهش: در اين مطالعه توصيفي – تحليلي ۲۰۰ نفر از پرستاران شاغل در بخش هاي ويژه بيمارستان هاي آموزشي وابسته به دانشگاه علوم پزشكي بيرجند در سطح استان خراسان جنوبي به روش سرشماري در سال ۱۳۹۷ وارد مطالعه شدند. جهت جمع آوري داده ها از پرسشنامه تاب آوري (CD-RISC) و پرسشنامه تعهد حرفه اي NPCS)) استفاده شد. از آمار توصيفي و استنباطي (من ويتني و كروسكال واليس) جهت تجزيه و تحليل داده ها در SPSS نسخه ۱۶ استفاده شد.

يافته ها :اكثر پرستاران ميزان تعهد حرفه اي را زياد (۷۶ درصد) و ميزان تاب آوري را متوسط (۷۰ درصد) گزارش كردند. هم چنين بين تاب آوري و تعهد حرفه اي ارتباط مثبت و معني داري مشاهده شد (r=0/22و۰/۰۰۱=p).

ارتباط تاب آوري با تعهد حرفه اي در پرستاران بخش هاي ويژه

 كم تواني به عنوان آسيبي كه يك يا بيش از يكي از فعاليت هاي عمده زندگي فرد را محدود مي كند، موجب پريشاني رواني و افسردگي در اين افراد مي شود. اين امر براي خانواده ها نيز مشكلاتي را به همراه دارد؛ به طوري كه خانواده هاي داراي كودك كم توان از نظر اجتماعي منزوي هستند و سلامت رواني و خلقيات آن ها در سطح پاييني قرار دارد. در اين ميان مادران داراي فرزند كم توان به دليل اينكه وقت بيشتري را با كودك صرف مي كنند، سازش يافتگي و سلامت جسمي و رواني آن ها بيشتر در معرض تهديد قرار مي گيرد و بيشتر بر حسب مسائل هيجاني و روابط خانوادگي و خارج از خانواده واكنش نشان مي دهند. بر همين مبنا پژوهش حاضر با هدف پيش بيني همدلي ادراك شده بر اساس طرح واره هاي هيجاني و تاب آوري در مادران داراي فرزند كم توان انجام گرفت.
روش بررسي پژوهش حاضر از نوع توصيفي بود و به روش همبستگي انجام شد. جامعه آماري پژوهش شامل تمام مادران داراي فرزند كم توان جسمي حركتي در سال تحصيلي ۹۵-۱۳۹۴ در سطح شهر تهران بودند كه به روش نمونه گيري هدفمند، ۱۲۰ نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند؛ به اين ترتيب كه از مناطق چندگانه شهر تهران، مناطق دو و چهار و شانزده انتخاب شدند و با مراجعه به آموزشگاه هاي معلولان جسمي حركتي، پرسش نامه هاي مدنظر به دانش آموزان داده شد. براي ارزيابي مهارت هاي ارتباطي، كيفيت روابط انساني و تبحر و مهارت پزشكي از پرسش نامه ادراك بيمار از همدلي پزشك جفرسون استفاده شد. همچنين به منظور اندازه گيري قدرت مقابله با فشار و تنش از مقياس تاب آوري كانر و ديويدسون و براي تعيين باورها و نگرش ها نسبت به هيجان در افراد از مقياس طرح واره هاي هيجاني ليهي استفاده شد كه در سال ۲۰۰۲ ليهي آن را بر مبناي مدل طرح واره هيجاني خود براي سنجش ۱۴ بُعد طرح واره تدوين كرده بود.
يافته ها براي تحليل يافته ها با توجه به برقراري شرط برابري واريانس ها با آزمون لون (P?0.05) و طبيعي بودن توزيع داده ها با آزمون شاپيروويلك (P?0.05) از آزمون هاي چندمتغيره استفاده شد. با توجه به اينكه تحقيق از نوع رابطه اي و پيش بيني بود، از آزمون همبستگي پيرسون و رگرسيون چندگانه به روش Enter با استفاده از نسخه ۲۳ نيز استفاده شد. نتايج حاصل از همبستگي پيرسون نشان داد در مادران داراي فرزند كم توان جسمي حركتي، طرح واره هاي هيجاني اعتباريابي، ارزش هاي برتر، دوام و اتفاق نظر با همدلي ادراك شده رابطه مثبت و معني داري دارند (P<0.001). همچنين در اين مادران، تاب آوري با همدلي ادراك شده رابطه مثبت و معني داري دارد (P<0.02). نتايج تحليل رگرسيون براي پيش بيني همدلي ادراك شده بر اساس تاب آوري و طرح واره هاي هيجاني نشان داد واريانس مشترك طرح واره هاي هيجاني و تاب آوري با همدلي ادراك شده ۴۶.۰ است كه اين نتيجه به معناي آن است طرح واره هاي هيجاني و تاب آوري با هم ۴۶.۰ از پيش بيني همدلي ادراك شده را بين مادران داراي فرزند كم توان پيش بيني مي كنند. تحليل رگرسيون به روش enter بيانگر اين بود كه طرح واره هاي هيجاني اعتباريابي و داشتن ارزش هاي برتر و همچنين متغير تاب آوري ضرايب تاثير معني داري براي پيش بيني همدلي ادراك شده در مادران داراي فرزند معلول دارند. ديگر طرح واره هاي هيجاني ضريب تاثير معني داري براي پيش بيني همدلي ادراك شده در مادران داراي فرزند معلول ندارند.
نتيجه گيري با توجه به يافته هاي پژوهش مي توان نتيجه گرفت تاب آوري بالا و داشتن طرح واره هاي هيجاني مثبت مانند داشتن ارزش هاي برتر و اعتباريابي، پيش بيني كننده همدلي ادراك شده در مادران داراي فرزند كم توان هستند؛ بدين معني كه هر چه مادران داراي فرزند كم توان در برخورد با شرايطي كه در آن قرار گرفته اند تاب آوري بيشتري داشته باشند و چنين موقعيتي را به صورت مثبتي ارزيابي و تفسير كنند، قادرند به طور موثرتري با محيط پيرامون خود ارتباط برقرار كنند. در همين راستا همدلي ادراك شده يكي از عواملي است كه تاثير بسزايي در رشد روابط بين شخصي دارد و بيانگر سلامت رواني شخص است و مي توان با متغيرهاي تاب آوري و طرح واره هاي هيجاني آن را پيش بيني كرد. به اين ترتيب مداخلات درماني نيز با توجه به اين دو متغير براي آن صورت پذيرد

پيش بيني همدلي ادراك شده بر اساس طرح واره هاي هيجاني و تاب آوري در مادران داراي فرزند كم توان جسمي حركتي

تاب آوری ظرفیت بازگشتن از دشواری پایدار و ادامه دار و توانایی در ترمیم خویشتن است. که علیرغم قرار گرفتن در معرض تنش های شدید،منجر به موفقیت انسان در برابر حوادث و اتفاقات می شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاب آوری مراقبین خانوادگی بیماران مبتلا به اختلالات روانی انجام شد.
روش کار: پژوهش حاضر، از نوع توصیفی -تحلیلی است. در این مطالعه حجم نمونه ۲۲۰ نفر محاسبه گردید. ابزار گرد آوری اطلاعات در این پژوهش فرم مشخصات فردی و پرسشنامه استاندارد تاب آوری کانر و دیویدسون بود. اطلاعات بدست آمده با استفاده از نرم افزار ۱۶SPSS و آزمون های آماری همبستگی اسپیرمن، آزمون t و ANOVA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها:در این مطالعه . میانگین تاب آوری مراقبین مبتلا به اختلالات روانی ۹۳/۶۹ با انحراف معیار ۳۸/۱۶ بوده است. همچنین مطابق یافته ها در مجموع ۸/۸۶ درصد مراقبین بیماران تاب آوری بالای ۵۱ را داشتند. بین تاب آوری مراقبین با مشخصات دموگرافیک(سن، جنس، وضعیت اقتصادی-اجتماعی و تحصیلات) ارتباط آماری معناداری وجود نداشت.
نتیجه گیری: یافته های این مطالعه به پرستاران و سایر ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی کمک می کند که از مدل تاب آوری و یا مدل های مشابه برای ارتقاء سطح سلامت، افزایش ظرفیت بازگشتن از دشواری پایدار و ادامه دار و توانایی در ترمیم خویشتن، افزایش عملکرد اجتماعی، اقتصادی و رفاهی و ارتقاء سطح تحمل مراقبین وبرای مراقبت و آموزش با خانواده های بیماران مبتلا به اختلالات روانی استفاده کنند.

تاب آوری مراقبین خانوادگی مبتلایان به اختلالات روانی شهر تهران