تاب آوری اجتماعی چیست ؟( قسمت دوم )
تاب آوری اجتماعی چیست ؟( قسمت دوم )
تاب آوری چیزی نیست که داشتن آن خوب باشد، تاب آوری ضرورت است.
به همین خاطر است که گفته میشود سرمایه گذاری در تاب آوری فرصت است.افزایش قدرت مقابله، تسهیل در بازیابی ساختار و رفتارهای اجتماعی آسیب دیده و تسهیل در بهبود پذیری مأموریت ذاتی تاب آوری اجتماعی است. چنانچه تاب آوری را مترداف با انعطاف پذیری بدانیم، جامعه و یا سازمان برخوردار از آن دارای قدرت مداومی در مواجهه با تغییرات و تطبیق با نیازهای جدید خویش است. در این معنا بخودی خود به ظرفیتهایی اشاره کرده ایم که متضمن رشد است.
مقدار چالشی را که یک سازمان و یا جامعه میتواند مدیریت، کنترل و یا تحمل نماید بدون اینکه به عملکرد آن خدشه ای وارد شود شاید به گونه ای تاب آوری آن اجتماع یا سازمان را نمایندگی کند. البته قدرت واکنش و بهبود پذیری یا تطابق و برگشت پذیری به زمان قبل از آسیب و یا پس از سوانح و بلایای طبیعی علاوه بر برخورداری از دانش مدیریت بحران، وابسته و منوط به قدرت تاب آوری است. برای مواجهه کارآمد با تغییرات اجتماعی، اقتصادی، آشفتگی و آسیب های اجتماعی برخورداری از تاب آوری ضرورت است که میتواند شامل خود سازمان دهی، تحمل و حفظ شایستگی ها در شرایط سخت و در نهایت توانایی ترمیم و برگشت پذیری مشاهده و اعمال گردند. در این معنا درخواهیم یافت که تاب آوری اجتماعی قدرت پیش بینی و برنامه ریزی برای آینده را افزایش خواهد داد. بهرحال در تاب آوری جوامع به میزان برخورداری و رشد اقتصادی، حفظ و توسعه سرمایه های اجتماعی، میزان دانش و اطلاعات و برخورداری از ارتباطات و انسجام اجتماعی توجهات ویژه صورت گرفته است. تنوع در منابع اقتصادی و مالی، مشارکت های شهروندی و حمایت های اجتماعی، توسعه پیوندهای سازمانی در بخش دولتی و مردم نهاد و تأکید بر (عمل جمعی) نکات بسیار حایز اهمیتی در این مبحث به شمار می آیند. از تنوع پذیری در فعالیت های اجتماعی و اقتصادی و … میتوان بعنوان بستری برای توسعه خلاقیت ها و افزایش سرمایه اجتماعی و ارتقای تاب آوری نام برد. هم چنین ضرورت دارد در تقویت نگرش های علمی و توجه بیش از پیش برحقایق محلی و مقتضیات اجتماعی در هر موقعیت ویژه تأکید بیشتری صورت گیرد که این خود بخود بستر مشارکت بهینه را فراهم و بر جمعیت ذینفعان خواهد افزود و موجب شمولیت اجتماعی خواهد بود.
با برخی از تغییرات نمیتوان جنگید بلکه با آنها بایستی زندگی کرد، بسیاری از تهدیدات طبیعی و بلایای اجتماعی را میتوان دراین طبقه بندی جای داد چه بسا برخی از تغییرات دیگر برگشت پذیر هم نباشند، تاب آوری با تأکید بر پیشگیری در تمامی سطوح زندگی اجتماعی از این حیث از اهمیت شایان توجهی برخوردار است و از سوی دیگر در مداخلات هم میتواند نقش محوری ایفا کند. از این حیث چه در مباحث نظری و چه در عملیات و اجرا میتواند بیش از پیش مورد توجه مددکاران اجتماعی قرار بگیرد.
تاب آوری اجتماعی چیست ؟ محمدرضامقدسی ایران پاک
محمدرضا مقدسی
مدیر و موسس خانه تاب آوری