تاب آوری اخلاقی تحصیلی: از مفهوم سازی تا سنجش

تاب آوری اخلاقی تحصیلی: از مفهوم سازی تا سنجش

هدف پژوهش حاضر  و تهیه ابزاری جهت سنجش آن و تعیین خصوصیات روان سنجی آن بود. تاب آوری اخلاقی تحصیلی به عنوان ظرفیت حفظ و بازیابی یکپارچگی در مواجهه با دشواری های اخلاقی مربوط به حوزه آموزش و تحصیل و به عنوان بعد جدیدی از سازه تاب آوری اخلاقی مفهوم سازی شد. مقیاس تاب آوری اخلاقی تحصیلی با ۲۶ گویه و از طریق مصاحبه با دانشجویان، بر رسی کدهای اخلاق حرفه ای آموزش و با الهام از ابزارهای موجود در رابطه با پریشانی اخلاقی تهیه شد.

به منظور بررسی خصوصیات روان سنجی مقیاس ۵۰۰ نفر از دانشجویان (۳۳۰ دختر و ۱۷۰ پسر) دانشگاه شیراز به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به مقیاس تاب آوری اخلاقی تحصیلی پاسخ دادند. همچنین برای بررسی روایی همگرای مقیاس از پرسش نامه های تاب آوری کانر و دیویدسون، کارآمدی اخلاقی، هویت اخلاقی، احساس شرم و گناه و عدم درگیری اخلاقی استفاده شد.

نتایج تحلیل عاملی اکتشافی به روش مولفه های اصلی با چرخش واریماکس در نیمی از نمونه، حاکی از وجود سه عامل در مقیاس بود که به ترتیب عدم رعایت احترام، عدم تعهد و عدم رعایت عدالت و انصاف نام گذاری شدند. نتایج تحلیل عاملی تاییدی در نیمه دیگر شرکت کنندگان، نیز موید ساختار سه عاملی مقیاس تاب آوری اخلاقی تحصیلی بود. شواهد مربوط به روایی همگرای مقیاس نیز موید روایی سازه این مقیاس بود. ضریب پایایی آزمون به روش آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس های عدم رعایت احترام، عدم تعهد، عدم رعایت عدالت و انصاف و نمره کل مقیاس محاسبه شد که تمامی ضرایب حاکی از همسانی درونی قابل قبول زیر مقیاس ها و نمره کل مقیاس بود.

در مجموع، نتایج پژوهش موید آن بود که مقیاس از روایی و پایایی لازم جهت سنجش تاب آوری اخلاقی تحصیلی برخودار است. نتایج بر مبنای شواهد پژوهشی و نظری مورد بحث قرار گرفته است.

تاب آوری اخلاقی تحصیلی از مفهوم سازی تا سنجش

 

تاب‌آوری اخلاقی به توانایی یک فرد برای بازآرایی و حفظ انسجام و یکپارچگی خود در پاسخ به پیچیدگی و ناملایمات اخلاقی، سردرگمی وابهامات یا پریشانی یا شکست‌ها  گفته میشود

ایجاد تاب آوری و توانایی اخلاقی مسیری امیدوارکننده برای تسکین و کاهش رنج و ناملایمات اخلاقی و حفاظت و دستیابی به ارزشهای انسانی و اخلاقی است

بنابر همین گزارش از خانه تاب آوری محمدرضا مقدسی در مطلب دیگری با عنوان تاب آوری اخلاقی چیست آورده است این مبتنی بر خودشناسی و تعهد به اهداف و ارزشهای ماست. تاب آوری و توانایی اخلاقی نیازمند ذهن و قلبی خودتنظیم، متعادل، ذهنیتی باز، کنجکاو، غیر واکنشی، ارزش‌های روشن و اقدام اصولی است.

تاب آوری اخلاقی افراد را قادر می سازد تا علی رغم ترس در اعمال اخلاقی خود مصمم باشند و در موقعیت هایی که حساسیت و استدلال اخلاقی آنها را تهدید می کند به دنبال معنا باشند. همچنین به افراد کمک می کند تا سطوح مناسب مسئولیت اخلاقی را در موقعیت های اخلاقی پیچیده، مبهم یا مملو از تعارض تشخیص دهند.

به ظرفیت افراد در محیط‌های دانشگاهی برای حفظ یا بازیابی یکپارچگی خود در پاسخ به ناملایمات اخلاقی، از جمله موقعیت‌هایی که شامل پیچیدگی اخلاقی، سردرگمی، پریشانی یا عقب‌نشینی است،تاب آوری اخلاقی آکادمیک گفته میشود

این مفهوم ارتباط تنگاتنگی با تاب آوری اخلاقی در آموزش پرستاری دارد که به عنوان راهبردی برای رفع ناراحتی اخلاقی در پرستاران و دانشجویان پرستاری مفهوم سازی و پیشنهاد شده است.

تاب آوری اخلاقی در آموزش پرستاری به طور قابل توجهی در بین دانشجویان این رشته و همینطور سایر رشته های پیرا پزشکی و یا مامایی متفاوت است،

شایان توجه اینکه آموزش پرستاری توسعه تاب‌آوری اخلاقی را در دانشجویان این رشته را نیز بر عهده دارد زیرا این یک شایستگی الزامی و حیاتی برای پرستاران و سایر پرسنل کادر درمان است که  در شرایط مواجهه با ناملایمات اخلاقی به روش‌های شایسته اخلاقی پاسخ دهند.

در چشم اندازی گسترده تاب آوری اخلاقی مبتنی بر خودشناسی و تعهد به ارزش‌های انسانی و نیات فرد است این امر مستلزم داشتن توانایی ویژه ای در خود تنظیمی، تعادل، ذهنیت باز، کنجکاو، غیر واکنشی، ارزش‌های روشن و عملی مبتی بر اصول انسانی است

افرادی که از نظر اخلاقی نمره تاب آوری خوبی برخوردار هستند علی رغم وجود ترس در اعمال اخلاقی خود مصمم هستند و نسبت به محدودیت های خود واقع بین هستند.

آنها در موقعیت هایی که حساسیت و استدلال اخلاقی آنها را تهدید می کند به دنبال معنا هستند و قادرند سطوح مناسب مسئولیت اخلاقی را در موقعیت های اخلاقی پیچیده، مبهم یا مملو از تعارض تشخیص دهند و در برابر خروج از چارچوب های اخلاقی مقاومت و پایداری خوبی نشان میدهند.

برای تقویت تاب آوری اخلاقی در محیط‌های آکادمیک و دانشگاهی یا صنفی و پرستاری، افراد باید پایه محکمی از آموزش اخلاق، دانش و یا ادراکی که تاب‌آوری اخلاقی را هدایت می‌کند، داشته باشند.

توصیه‌هایی برای تقویت تاب آوری اخلاقی فردی شامل اقدامات فردی پرستار، هماندد خود مراقبتی و خود نگری ( ارزیابی)  همیشه توصیه شده است البته  که سازمانها هم مسئولیت دارند از عملکرد اخلاقی پرسنل خود بدونی شرط و شروط حمایت کنند