تاب آوری سیاسی چیست و جنبه های اصلی آن کدام است؟

تاب آوری سیاسی به معنای تضمین ثبات و تداوم نظام سیاسی است توانایی یک سیستم یا جامعه سیاسی برای مقاومت در برابر شوک‌ها و اختلالات مانند بلایای طبیعی، تغییر رژیم سیاسی یا سایر رویدادهای مهم در این تعریف جای دارد.

محمدرضا مقدسی در ادامه این مطلب آورده است که تاب آوری سیاسی میتواند ظرفیت شهروندان، کنشگران  سیاسی و نهادها برای انطباق، پاسخ، و عبور موفقیت آمیز از چالش ها به شیوه ای کارآمد و به موقع هم تعریف شود.

جنبه های اساسی تاب آوری سیاسی عبارتند از:

1. سازگاری و انعطاف‌پذیری: نظام‌های سیاسی انعطاف‌پذیر قادرند در پاسخ به شوک‌ها تغییر کرده و تکامل یابند، به‌جای اینکه وضعیت موجود را به‌طور محکم حفظ کنند.

2. تداوم عملکردهای حیاتی: سیستم های سیاسی انعطاف پذیر می توانند عملکردها و خدمات اساسی دولت را حتی در مواجهه با اختلالات حفظ کنند.

3. مشارکت و اعتماد شهروندان:ساختارهای سیاسی تاب آور از ارتباطات قوی بین شهروندان و دولت بهره مند هستند که امکان پاسخگویی هماهنگ به بحران ها را فراهم می کند.

4. آمادگی و برنامه‌ریزی: سیستم‌های سیاسی تاب آور در برنامه‌ریزی اضطراری، انباشت یا ذخیره منابع و ایجاد مواردی اضافی برای پشتیبانی و مقاومت در برابر شوک‌های احتمالی سرمایه‌گذاری می‌کنند.

5. تصمیم گیری غیرمتمرکز: شبکه های سیاسی تاب آور قدرت را توزیع می کنند و به جای تکیه بر کنترل متمرکز، انعطاف پذیری و تاب آوری را در نحوه رسیدگی به مشکلات ، امکان پذیر می کنند.

تاب آوری سیاسی به معنای تضمین ثبات و تداوم نظام سیاسی است، در حالی که امکان انطباق لازم برای بهبودی از اختلالات را نیز فراهم می‌کند. این یک مفهوم مهم برای درک اینکه چگونه ساختارهای سیاسی می‌توانند در برابر بحران‌ها مقاومت کنند و یا بسلامت از آن عبور کنند، تلقی می شود.در کنار این مفهوم دیگری هم قابل تامل است  که تحت عنوان تاب آوری دولت از آن یاد میشود.تاب آوری نهادهای دولتی به طور گسترده در ادبیات پژوهشی مورد مطالعه قرار گرفته است.

تاب آوری دولت چیست ؟

اطمینان از تداوم عملکردهای حیاتی دولت، خدمات، و فرآیندهای تصمیم گیری در طول شرایط اضطراری یا بحران را تاب آوری دولت میگویند.

تاب‌آوری دولت به ظرفیت نهادها و سیستم‌های دولتی برای مقاومت، پاسخگویی و بازیابی از شوک‌ها، اختلالات و چالش‌ها اشاره دارد.

 تاب آوری دولت مواردی را شامل میشود که عبارتند از:

– تداوم تضمین شده دولت و خدماتی که ارایه میدهد، مانند توانایی تصمیم گیری و برقراری ارتباط با شهروندان در شرایط بحرانی

– منابع انرژی انعطاف پذیر، منابع غذایی و آب، و زیرساخت های حیاتی و …

– مدیریت مؤثر جابجایی‌های بی‌رویه جمعیت در صورت جنگ یا تغییرات اقلیم و …

– ظرفیت مقابله با تلفات جمعی، بحران های مخرب سلامت، و تهدیدات سایبری

– سیستم های ارتباطات شهری قوی با ظرفیت پشتیبان

– آمادگی سیستماتیک برای تهدیدهایی مانند تروریسم، حملات سایبری، بیماری های همه گیر و بلایای طبیعی و بحرانهای زیست محیطی

دستیابی به تاب آوری دولت مستلزم یک رویکرد کل نگر است که شامل همکاری بین سازمان های دولتی، بخش خصوصی و جامعه مدنی است.

این در درجه اول یک مسئولیت ملی است، اما تلاش های فردی شخصیت های موثر و رهبران سیاسی یا مصلحان اجتماعی هم به تاب آوری کلی سیستم دولتی کمک می کند.