رابطه تاب آوری و سوگیری تاییدی چگونه تعریف میشود؟ سوگیری تایید یک سوگیری شناختی است که در آن افراد تمایل دارند اطلاعاتی را که باورها یا ارزشهای موجود آنها را تایید یا پشتیبانی میکند جستجو، تفسیر، حمایت و یادآوری کنند بعبارت دیگر هر چه مرا تایید کند درست است.
– وقتی همجوشی یا آمیختگی شناختی بیمارگونه باشد، انعطاف روانی (برعکس آمیختگی شناختی) کاهش می یابد و منجر به مشکلات روانی می شود. انعطاف پذیری شناختی و تاب آوری رابطه معکوس با آمیختگی شناختی دارند.
سوگیری تأییدی باعث میشود که از شواهدی که باورهایمان را زیر سؤال میبرند، چشمپوشی کنیم
این خطای شناختی باعث میشود که افراد فقط به دنبال اطلاعاتی باشند که باورهای قبلیشان را تایید کنند
هنگامیکه فرد طوری تحت تأثیر افکارش قرار گیرد که گویی کاملاً واقعی هستند این سوگیری افراد را به انتخاب گزینشی اطلاعاتی سوق میدهد که با دیدگاههای آنها همسو باشد، شواهد متناقض را نادیده بگیرند و اطلاعات مبهم را به گونهای تفسیر کنند که از پیشفرضهایشان پشتیبانی کند.
محمدرضا مقدسی در ادامه این مطلب آورده است سوگیری تاییدی میتواند منجر به تصمیمگیری ناقص در زمینههای مختلف، مانند سیاست، امور مالی، و علم شود، که به اعتماد بیش از حد به باورهای شخصی کمک میکند و مانع در نظر گرفتن دیدگاههای مخالف میشود.
سوگیری تأییدی (Confirmation Bias) یک پدیده شناختی است که در آن افراد بهطور طبیعی، اطلاعاتی را جستوجو و گزینش میکنند که باورها و اطلاعات پیشین آنها را تأیید کند.
این پدیده باعث میشود که افراد فقط به دنبال اطلاعاتی باشند که باورهای قبلیشان را تایید کنند و از شواهدی که باورهایشان را زیر سؤال میبرند، غافل بمانند.
سوگیری تأییدی میتواند در بسیاری از زمینههای زندگی مانند تصمیمگیری، حل مسئله، روابط اجتماعی و حتی سلامت جسمانی و روانی تأثیر بگذارد. این سوگیری می تواند تمایلی به نادیده گرفتن شواهد متناقض ایجاد کند و فقط بر اطلاعاتی تمرکز کند که از نظرات آنها پشتیبانی می کند و در نهایت بر کیفیت و عینیت تصمیمات آنها تأثیر می گذارد.
این پدیده شناختی نشانگر چگونگی عملکرد مغز ماست که به دنبال تایید باورهای خود است.
سوگیری تأییدی میتواند جنبههای مثبت و هم منفی داشته باشد، اما اغلب باعث میشود که افراد فقط به دنبال اطلاعات و شواهدی باشند که باورهای قبلیشان را تایید کنند و از اطلاعات و شواهدی که با آنها مغایر است، چشمپوشی کنند.
این رفتار ممکن است افراد را از دیدن واقعیت منصفانه و کامل منع کند و به تصمیمگیریهای غلط و خطرناک منجر شود
برای اینکه بتوانیم سوگیری تأییدی خود را شناسایی و کنترل کنیم، لازم است به برخی از نشانهها توجه کنیم، مانند اینکه آیا ما فقط به دنبال اطلاعاتی هستیم که باورهای قبلیمان را تایید کنند و از اطلاعات مغایر با آنها چشمپوشی میکنیم
سوگیری تأییدی میتواند در بسیاری از موارد که نیاز به تصمیمگیری یا تشخیص داریم، ما را دچار خطا کند و باعث شود که ما از شناسایی و درک نظرات مخالف منع شویم.
پدیده شناختی در ابعاد حرفه ای و کسب وکار نیز میتواند تأثیر بگذارد، به این معنی که بیشتر بهدنبال تأیید و حمایت اعتقادات قبلی خود بودهاند؛ در نتیجه به جست وجوی اطلاعات و حقایق عینی و واقعی توجه نمیکنند. سوگیری تأییدی در شکلی که ما اطلاعات را جمعآوری و دریافت میکنیم و به یاد میآوریم، اثرگذار است و میتواند ما را از نگاه عینی به موقعیتها باز دارد و سد راه خلاقیت و حل مساله باشد.
مطالعات نشان میدهد برای کاهش سوگیری تأیید، آموزش مهارت های تفکر انتقادی، جستجوی دیدگاه های متنوع و شروع فرآیندهای تصمیم گیری با یک مبنای واقعی خنثی میتواند بسیار موثر باشد.
در شرایط بحرانی هنگامی که حجم اطلاعات زیادی را باید بررسی کنیم و منابع لازم هم برای مقابله موثر صدمه دیده یا از دست رفته اند و یا حتی کفایت مورد نیاز را ندارند احتمال سوگیری تاییدی افزایش می یابد در واقع بحران احتمال بروز خطا را نیز افزایش میدهد در واقع از همین مسیر ارتباط تاب آوری و سوگیری تاییدی هویدا میشود.
به نظر میرسد افرادی که دارای سطوح بالاتر انعطاف پذیری شناختی هستند تمایل دارند در مواجهه با استرس و ناملایمات تاب آوری بیشتری از خود نشان دهند.
اگرچه مطالعات نشان میدهد که رابطه ای مستقیم انعطاف پذیری شناختی و تاب آوری وجود دارد ،انعطاف پذیری شناختی به طور مثبت عواملی مانند رواداری و عدم پرخاشگری، تحمل، باور به خودکارآمدی اجتماعی، مهارت های حل مسئله و تصمیم گیری را واسطه می کند که به نوبه خود تاب آوری شناختی را تقویت می کند( رام و همکاران، 2019).
هر چه مرا تایید کند درست است
برای تاب آوری در مواجهه با خطای شناختی سوگیری تاییدی چه اقداماتی پیشنهاد میشود ؟
برای توسعه تاب آوری و جلوگیری از سوگیری تایید در تصمیم گیری، بسیار مهم است که اقدامات خاصی را انجام دهید که به کاهش این سوگیری شناختی کمک کند. در اینجا چند پیشنهاد مفید و موثر ارایه میگردد:
1. گزینه های جایگزین را در نظر بگیرید: قبل از نهایی کردن یک تصمیم، زمانی را در نظر بگیرید که گرینه مخالف ا این تصمیم را و انجام می دادید، براستی چه اتفاقی می افتاد؟ داده هایی را جمع آوری کنید که از نمای جایگزین پشتیبانی می کند و آن را با داده هایی که پشتوانه تصمیم اصلی شما هستند مقایسه کنید. این فرآیند به ارزیابی مجدد تصمیم شما با دیدگاهی متعادلتر کمک میکند.
2. از اهداف خود آگاه باشید: به وضوح تعریف کنید که چرا داده ها را تجزیه و تحلیل می کنید – برای تولید ایده های جدید یا آزمایش ایده های موجود. تصدیق اهداف شما به شناسایی و رسیدگی به سوگیری تایید از طریق جلوگیری از کوری نسبت به ایده های جدید و کج کردن سوالات در طول آزمایش ایده کمک می کند.
3. باورهای خود را تصدیق کنید: باورهای قبلی خود و تصمیماتی را که تمایل دارند شما را به سمت آن سوق دهند، بشناسید. پیامدهای باورهای خود را بر اقدامات یا تصمیماتی که باید بگیرید، ارزیابی کنید. اگر هزینه های گمراه شدن به طور بالقوه زیاد است، یک استراتژی برای غلبه بر سوگیری تأیید ایجاد کنید.
4.ایجاد یک استراتژی: برنامه اقدام تدوین کنید که اقدامات شما را مشخص کند. قبل از کاوش در دادهها برای تولید ایدههای جدید یا آزمایش ایدههای موجود، سؤالات درستی از خود بپرسید. شرکت در بحثها و به چالش کشیدن دیدگاههای شما میتواند به شما کمک کند تا در معرض اطلاعاتی قرار بگیرید که در غیر این صورت ممکن است از آن اجتناب کرده باشید یا آنها را نادیده گرفته باشید برخورداری از برنامه اقدام به مدیریت سوگیری شناختی و تصمیمگیری بهتر کمک میکند.
با دنبال کردن این مراحل، تصمیم گیرندگان می توانند آگاهی خود را از سوگیری تایید افزایش دهند و استراتژی هایی را برای حرکت در اطراف آن پیاده سازی کنند که منجر به فرآیندهای تصمیم گیری عینی تر و آگاهانه تر شود.