تابآوری چراغ فروزان در گذر از پیچ و خمهای تربیت کودکان
به قلم مریم حداد مترجم و نویسنده خانه تاب آوری
تاب آوری به معنای این است که شخصیت و روان کودک برای تحمل استرس و فشارهای مختلف آماده باشد. این خصوصیت در کودکان از اهمیت بسیاری برخوردار است زیرا زندگی هر فردی با چالشهای متعددی همراه است و توانایی مقابله با این چالشها، به خصوص در کودکان، اساس رشد و پرورش سالم است.
مریم حداد مترجم و نویسنده خانه تاب آوری در ادامه اضافه میکند تاب آوری کودکان با موارد مختلفی همچون پذیرش تغییرات، حل مشکلات، تنظیم احساسات، ارتباط با دیگران و هماهنگی با آنها، بهبود خلاقیت و تخیل و … مرتبط است. با آموزش و تمرین مهارتهای تاب آوری در کودکان، آنها میتوانند در برابر فشارهای روزمره بهتر عمل کرده و در صورت تجربه شکست، از آن درس گرفته و با کاربست راههای موثر به موفقیت دست یابند.
با این حال، تاب آوری کودکان میتواند در صورت نبود توجه و پیگیری مناسب از طرف والدین و مربیان به خطر بیفتد. به همین دلیل، والدین و مربیان باید علاوه بر نظارت بر رشد کودکان خود، با ارائه تمرین های مختلف در موقعیت های گوناگون و ایجاد فضاهای ایمن، ایشان را برای مواجهه با چالشهای زندگی آماده کنند.
با توجه به اینکه کودکان هنوز نتوانستهاند یک سبک زندگی مستقل را برای خود پیدا کنند، آموزش آنها برای مواجهه با چالشها بسیار مهم است. از جمله چالشهایی که لازم است کودکان برای غلبه بر انها از مهارت های مربوط به تاب آوری استفاده کنند، عبارتند از:
-
- بلوغ و تغییرات درونی
- افسردگی و اضطراب
-
- مشکلات خانوادگی و اجتماعی
- مشکلات درسی و تحصیل
کتاب افزایش تابآوری کودکان، نوشته الیزا نبولسین که به تازگی توسط انتشارات ورجاوند منتشر شده، ترجمه دکتر لیلا افضلی و مریم حداد است. این کتاب، در واقع یک راهنمای کاربردی برای والدین و مربیان است تا با افزایش تابآوری به کودکان در مواجهه با چالشها و فشارهای زندگی، کمک کنند و با حل مشکلات درونی و تعارضات شخصی کودکان و ایجاد محیطی امن ، پشتکار و انعطاف پذیری را در آنها افزایش دهند.
تمرینهایی که در این کتاب آورده شدهاند، بر اساس درمان شناختی- رفتاری است. نویسنده سعی بر آن دارد تا هر ایده و مفهوم جدید را که مرتبط با تابآوری است، در قالب تمرین بگنجاند و سپس با استفاده از تمرینهای بهم پیوسته، مهارتها را به کودکان بیاموزد.
برای مثال ابتدا با معرفی قسمتهای مختلف مغز که کارکرد روانشناختی دارند، البته با زبانی ساده و قابل فهم؛ کودکان را با چگونگی کارکرد مغز و چرایی داشتن احساسات مختلف در موقعیتهای گوناگون آشنا میکند و در مرحله بعد به مخاطبان خود میآموزد که چطور میتوانند بر احساسات و هیجانات ناخوشایند خویش غلبه کنند و کنترل امور را در دست گیرند.
در جایی دیگر از کتاب، می بینیم که نویسنده به کودکان میآموزد تا با احساسات خوشایند و ناخوشایند خود رو به رو شوند، آنها را بشناسند و در آخر چگونگی تاثیر این احساسات بر افکار انسانی را متوجه شوند. در ادامه از افکار تک شاخ رنگین کمانی و افکار تمساح گریان صحبت میکند. افکار تک شاخ رنگین کمانی، همان افکار خیلی خوشبینانه هستند که کمکی به ما نمیکنند و گاهی از زبان والدین و مربیان برای آرام کردن کودکان شنیده میشوند. افکار تمساح گریان نیز در سر دیگر طیف قرار دارند؛ افکاری که بدبینانه هستند و کمکی به حل مشکل موجود نمی کنند. در میانه طیف اما، افکار مفید و واقعی وجود دارند. نویسنده با ارائه تمریناتی به کودکان میآموزد تا افکار تک شاخ رنگین کمانی یا افکار تمساح گریان را به افکار مفید و واقعی بدل کنند.
وجود چنین کتابهایی برای کودکان از اهمیت و ضرورت خاصی برخوردار است. امروزه با وجود چالشهایی که کودکان در محیط خانواده، مدرسه یا اجتماع با آنها رو به رو هستند، تاب آوری به عنوان یک چراغ راهنما برای گذر از این مسیر پر پیچ و خم به شمار میرود؛ چراغی که باید به دست والدین و اولیای تعلیم و تربیت، همواره فروزان نگاه داشته شود.
توصیح اینکه کتاب افزایش تاب آوری کودکان مقارن با سی و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران توسط انتشارات ورجاوند منتشر و در اختیار علاقه مندان قرار گرفت .